Energia użytkowa, pierwotna i końcowa – co oznaczają te pojęcia?
Budując dom zetkniesz się z wieloma specyficznymi terminami technicznymi, których znajomość może okazać się pomocna. Skróty takie, jak „Ep”, „Ek”, czy „Eu” są trudne do zrozumienia przez osoby, które nie miały dotychczas styczności z inwestycjami w zakresie budownictwa czy energetyki. Ich znajomość może jednak ułatwić późniejsze zarządzanie kosztami w związku ze zużyciem energii elektrycznej przez dom.
“EU” – Istota energii użytkowej
Energia użytkowa (oznacza skrótem „Eu”) to ilość energii niezbędnej do zaopatrzenia każdego metra kwadratowego domu. Jest to najważniejszy parametr przy kalkulacji kosztów energetycznych domu już na etapie formułowania projektu jego budowy.
Zapotrzebowanie energetyczne budynku zależy od zróżnicowanych czynników. Wśród ważniejszych można wymienić na przykład:
- Typ i konstrukcję dachu i ścian.
- Formę wykorzystanej termoizolacji, w tym poziom termoizolacyjności okien i drzwi.
- Wykorzystany model wentylacji domu i związany z tym poziom straty ciepła.
- Geograficzne położenie budynku i wynikające stąd różnice w zapotrzebowaniu, a więc również w kosztach energii w różnych miastach w kraju.
- Usytuowanie domu względem stron świata, tj. uwzględnienie maksymalnej możliwej ekspozycji na słońce.
Zadowalającą wartością, jeśli chodzi o poziom energii użytkowej powinna być wartość do 40 kWh/m2. Im niższa wartość tego wskaźnika, tym lepiej w związku z niższymi stratami energii potrzebnej do ogrzania budynku.
“EP” – Co to jest energia pierwotna?
Energia pierwotna („Ep”) to wskaźnik istotny z formalnego powodu, ponieważ uwzględnia konieczność dostosowania się przez podmiot do zmian zachodzących w prawie budowlanym. W prawie europejskim i polskim akcentuje się stale potrzebę ograniczania energii z nieodnawialnych źródeł kosztem promowania energii ze źródeł odnawialnych. Wspierane są również finansowo inicjatywy z tytułu adaptowania rozwiązań energetycznych wpisanych w OZE. W prawie budowlanym po 2014 roku systematycznie zmniejszano wskaźnik zapotrzebowania budynku na energię ze źródeł nieodnawialnych. Dla nowo powstałych budynków jednorodzinnych wartość wskaźnika wynosi obecnie 95 kWh/m2 w skali roku, ale od 2021 roku ma być ona zmniejszona do 70 kWh/m2 w skali roku.
Wartość wskaźnika energii pierwotnej oznacza dla inwestora mniej więcej tyle, co konieczność zastosowania przy budowie domu technologii energooszczędnych, aby skuteczniej dopasować się do wymogów środowiskowych i prawnych. Stosowanie technologii ukierunkowanych na wykorzystanie OZE może być tutaj przydatne.
“EK” – Znaczenie energii końcowej
Pod tym pojęciem kryje się energia dostarczona do budynku w celu zagwarantowania odpowiedniej temperatury oraz przy uwzględnieniu ewentualnych strat w wytwarzaniu oraz przesyłaniu ciepła wewnątrz całego budynku. Na wysokość tego wskaźnika wpływa głównie sprawność źródła ciepła np. Kotła
W pomiarach energii końcowej („Ek”) liczy się zwłaszcza uwzględnienie sposobów i technik na ograniczenie strat energii. Dwa główne sposoby to możliwie najlepsza termoizolacja budynku w celu zachowania w nim ciepłego powietrza, a także zaprojektowanie wnętrza domu w sposób optymalnie szczelny, wyposażanego w system mechanicznej wentylacji z wydajną rekuperacją.
Tylko dzięki powyższym rozwiązaniom możliwe jest zapewnienie sprawnej cyrkulacji powietrza wewnątrz domu. Sprawna cyrkulacja to taka, która umożliwia efektywną i niezakłóconą wymianę powietrza, w tym odprowadzanie zarówno pary wodnej, jak i dwutlenku węgla. Ma to znaczenie dla zachowania bezpieczeństwa osób oraz zapewnienia im właściwego komfortu pobytu w domu. Błędy na etapie projektu wentylacji mogą skutkować gorszym samopoczuciem mieszkańców lub zwiększyć zagrożenie grzybem na ścianie. Mechaniczna wentylacja z systemem odzyskiwania ciepła pozwala dodatkowo na optymalne wykorzystanie powietrza już „zużytego”. Ciepło tego ostatniego można bowiem wykorzystać do ogrzania powietrza świeżego wewnątrz całego budynku.
